CZYŻBY POWTÓRKA Z AZBESTU?
„Wbrew podejrzanym kulisom szeroko rozpowszechnionego uznania... narastają podejrzenia, że soja – mimo jej bezdyskusyjnych zalet – może stanowić pewne zagrożenie dla zdrowia” – pisze Marian Burros, czołowa publicystka gazety The New York Times zajmująca się problematyką żywnościową. Bardziej niż jakikolwiek inny publicysta przyczyniła się do tego, że niskotłuszczowa, głównie wegetariańska, dieta spędziła tłumy Amerykanów do supermarketów wystawiających pożywienie sojowe. Jednak jej artykuł z 26 stycznia 2000 roku zatytułowany „Wątpliwości zasnuwają chmurami radosne wieści na temat soi” zawiera następujące, alarmujące w swojej treści, stwierdzenie: „Żaden z osiemnastu naukowców, z którymi przeprowadzono wywiad na tematy poruszane w tym dziale, nie chciał potwierdzić, że izoflawony są wolne od ryzyka”. Burros nie wymieniła, o jakie ryzyko chodzi, ani nie podała, że zalecana dzienna dawka 25 gramów białka sojowego zawiera ilość izoflawonów wystarczającą do wywołania problemów u osób bardziej czułych na ich działanie. Nie ulega wątpliwości, że przemysł doszedł do wniosku, iż należy się bronić.
Ponieważ przemysł jest szczególnie wstawiony na ataki... prawnicy, specjaliści od różnych ewentualności, odkryją wkrótce, że potencjalne zarzuty można liczyć w milionach, a kieszenie są bardzo pojemne. Sędziowie usłyszą prawdopodobnie coś w rodzaju: „Przemysł od lat zdawał sobie sprawę, że soja zawiera wiele toksyn. Początkowo twierdzono, że toksyny są usuwane w procesie przetwórczym. Kiedy jednak stało się oczywiste, że proces przetwórczy nie jest w stanie tego dokonać, zaczęto utrzymywać, że substancje te mają korzystne działanie. Wasz rząd udzielił świadectwa zdrowotności substancji, która jest trująca, zaś przemysł okłamywał opinię publiczną, aby sprzedać więcej soi”.
W pojęciu „przemysł” mieszczą się kupcy, producenci, naukowcy, publicyści, biurokraci, maklerzy, spółki witaminowe etc. Farmerzy prawdopodobnie jakoś się wywiną, ponieważ zostali wprowadzeni w błąd, tak jak my wszyscy, lecz muszą znaleźć coś innego, coś, co będą mogli hodować, zanim wybuchnie sojowa bomba i rynek się załamie: bydło, modyfikowane jarzyny... a może konopie do produkcji papieru na tysiące prawniczych sprawozdań.
O autorkach:
Sally Fallon jest autorką Nourishing Traditions: The Cookbook that Challenges Politically Correct Nutrition and the Diet Dictocrats (Tradycje żywieniowe – książka kucharska, która stawia wyzwanie politycznie poprawnemu żywieniu i dietetycznym dyktatorom) (II wydanie, New Trends Publishing, 1999) oraz prezesem Fundacji Westona A. Price’a (Weston A. Price Foundation) z siedzibą w Waszyngtonie (www.westonaprice.org).
Dr Mary G. Enig jest autorką Know Your Fats: The Complete Primer for Understanding the Nutrition of Fats, Oils, and Cholesterol (Poznaj swoje tłuszcze – kompletny przewodnik do zrozumienia wartości odżywczej tłuszczów, olei i cholesterolu) (Bethesda Press, 2000, www.bethesdapress.com), prezesem Marylandzkiego Towarzystwa Żywieniowego (Maryland Nutritionist Association) oraz wiceprezesem Fundacji Westona A. Price’a.
Autorki pragną złożyć podziękowanie drowi Mike’owi Fitzpartickowi oraz Valerie i Richardowi Jamesom za pomoc w opracowaniu tego artykułu.
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Program Trzeciego Międzynarodowego Sympozjum Na Temat Roli Soi w Zapobieganiu i Leczeniu Chronicznych Chorób, 31.10–3.11 (niedziela-środa) 1999, Omni Shoreham Hotel, Waszyngton, DC.
2. Dean Houghton, „Healthful Harvest”, The Furrow, styczeń 2000, str. 10–13.
3. Richard J. Coleman, „Vegetable Protein – A Delayed Birth?”, Journal of the American Oil Chemists’ Society, 52:238A, kwiecień 1975.
4. Patrz strona internetowa www.unitedsoybean.org.
5. Ich lista podana jest na stronie internetowej www.soyonlineservice.co.nz.
6. Wall Street Journal, 27 października 1995.
7. James F. Smith, „Healthier tortillas could lead to healthier Mexico”, Denver Post, 22 sierpnia 1999, str. 26A.
8. „Bakery says new loaf can help reduce hot flushes”, Agencja Reutera, 15 września 1997.
9. „Beefing Up Burgers with Soy Products at School”, Nutrition Week, Community Nutrition Institute, Waszyngton, DC, 5 czerwca 1998, str. 2.
10. John Urquhart, „A Health Food Hits Big Time”, Wall Street Journal, 3 sierpnia 1999, str. B1.
11. „Soyabean Milk Plant in Kenya”, Africa News Service, wrzesień 1998.
12. Frederick J. Simoons, Food in China: A Cultural and Historical Inquiry, CRC Press, Boca Raton, 1991, str. 64.
13. Solomon H. Katz, „Food and Biocultural Evolution: A Model for the Investigation of Modern Nutritional Problems”, Nutritional Anthropology, Alan R. Liss, Inc., 1987, str. 50.
14. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin inhibitor study. I. Background, objectives and procedural details”, Qualification of Plant Foods in Human Nutrition, vol. 35, 1985.
15. Van Rensburg i inni, „Nutritional status of African populations predisposed to esophageal cancer”, Nutrition and Cancer, vol. 4, 1983, str. 206–216; P.B. Moser i inni, „Copper, iron, zinc and selenium dietary intake and status of Nepalese lactating women and their breastfed infants”, American Journal of Clinical Nutrition, 47:729–734, kwiecień 1988; B.F. Harland i inni, „Nutritional status and phytate: zinc and phytate X calcium: zinc dietary molar ratios of lacto-ovovegetarian Trappist monks: 10 years later”, Journal of the American Dietetic Association, 88:1562–1566, grudzień 1988.
16. A.H. El Tiney, „Proximate Composition and Mineral and Phytate Contents of Legumes Grown in Sudan”, Journal of Food Composition and Analysis, 1989, 2:6778.
17. A.D. Ologhobo i inni, „Distribution of phosphorus and phytate in some Nigerian varieties of legumes and some effects of processing”, Journal of Food Science, 49(1):199–201, styczeń-luty 1984.
18. B. Sandstrom i inni, „Effect of protein level and protein source on zinc absorption in humans”, Journal of Nutrition, 119(1):48–53, styczeń 1989; Susan Tait i inni, „The availability of minerals in food, with particular reference to iron”, Journal of Research in Society and Health, 103(2):74–77, kwiecień 1983.
19. Zmniejszenie absorpcji cynku przez fityny stwierdzono w wielu badaniach. Ich wyniki podsumował Richard Leviton w Tofu, Tempeh, Miso and Other Soyfoods: The „Food of the Future” – How to Enjoy Its Spectacular Health Benefits, Keats Publishing, Inc., New Canaan, 1982, str. 1415.
20. Edward Mellanby, „Experimental rickets: The effect of cereals and their interaction with other factors of diet and environment in producing rickets”, Journal of the Medical Research Council, 93:265, marzec 1925; M.R. Wills i inni, „Phytic Acid and Nutritional Rickets in Immigrants”, The Lancet, 8 kwietnia, 1972, str. 771–773.
21. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin...
22. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin..., str. 232.
23. G.M. Wallace, „Studies on the Processing and Properties of Soymilk”, Journal of Science and Food Agriculture, 22:526–535, październik 1971.
24. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin..., str. 22; „Evaluation of the Health Aspects of Soy Protein Isolates as Food Ingredients”, przygotowany dla FDA przez Life Sciences Research Office, Federation of American Societies for Experimental Biology (9650 Rockville Pike, Bethesda, MD 20014), USA, Contract No. FDA 223–75–2004, 1979.
25. Patrz strona internetowa www.truthinlabeling.org.
26. Joseph J. Rackis, „Biological and Physiological Factors in Soybeans”, Journal of the American Oil Chemists’ Society, 51:161A–170A, styczeń 1974.
27. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin...
28. Benjamin Torum, „Nutritional Quality of Soybean Protein Isolates: Studies in Children of Preschool Age”; w Soy Protein and Human Nutrition, Harold L. Wilcke i inni, Academic Press, Nowy Jork, 1979.
29. Marwin Zreik, CCN, „The Great Soy Protein Awakening”, Total Health, 32(1), luty 2000.
30. Opinia IEH na temat fitoestrogenów zamieszczona w The Human Diet, Final Report to the Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, UK, październik 1997, str. 11.
31. Food Labeling: Health Claims: Soy Protein and Coronary Heart Disease, Food and Drug Administration 21 CFR, część 101 (Docket nr 98P–0683).
32. Daniel M. Sheegan, Daniel R Doerge, pismo do Dockets Management Branch (HFA–305), 18 lutego 18 1999.
33. James W. Anderson i inni, „Meta-analysis of the Effects of Soy Protein Intake on Serum Lipids”, New England Journal of Medicine, 333:(5):276–282, 1995.
34. Camille Guy, „Doctors warned against magic, quackery”, New Zealand Herald, 9 września 1995, sekcja 8, str. 5.
35. Kate Sander, Hilary Wilson, „FDA approves new health claim for soy, but litte fallout expected for dairy”, Cheese Market News, 22 października 1999, str. 24.
36. Mary G. Enig, Sally Fallon, „The Oiling of America”, Nexus Magazine, grudzień 1998–styczeń 1999 i luty-marzec 1999; dostępny także na stronie internetowej www.westonaprice.org.
37. Natural Medicine News, (L & H Vitamins, 32–33 47th Avenue, Long Island City, NY 11101), USA, styczeń-luty 2000, str. 8.
38. Angela Harras, (ed.), Cancer Rates and Risks, National Institutes of Health, National Cancer Institute, 1996, IV wydanie.
39. Charles E. Searle, (ed.), Chemical Carcinogens, ACS Monograph 173, American Chemical Society, Waszyngton, DC, 1976.
40. C. Nagata i inni, Journal of Nutrition, 128:209–213, 1998.
41. Colin T. Campbell i inni, The Cornell Project in China.
42. K.C. Chang, (ed.), Food in Chinese Culture: Anthropological and Historical Perspectives, New Haven, 1977.
43. Mark J. Messina i inni, „Soy Intake and Cancer Risk: A Review of the In Vitro and In Vivo Data”, Nutrition and Cancer, 21(2):113–131, 1994.
44. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin...
45. N.L. Petrakis i inni, „Stimulatory influence of soy protein isolate on breast secretion in pre- and post-menopausal women”, Cancer Epid. Bio. Prev., 5:785–794, 1996.
46. C. Dees i inni, „Dietary estrogens stimulate human breast cells to enter the cell cycle”, Environmental Health Perspectives, 105 (Suppl. 3):633–636, 1997.
47. D.J. Woodhams, „Phytoestrogens and parrots: The anatomy of an investigation”, Proceedings of the Nutrition Society of New Zealand, 20:22–30, 1995.
48. G. Matrone i inni, „Effect of Genistin on Growth and Development of the Male Mouse”, Journal of Nutrition, 235–240, 1956.
49. Y. Ishizuki i inni, „The effects on the thyroid gland of soybeans administered experimentally in healthy subjects”, Nippon Naibunpi Gakkai Zasshi 767:622–629, 1991.
50. R.L. Divi i inni, „Anti-thyroid isoflavones from the soybean”, Biochemical Pharmacology, 54:1087–1096, 1997.
51. A. Cassidy i inni, „Biological Effects of a Diet of Soy Protein Rich in Isoflavones on the Menstrual Cycle of Premenopausal Women”, American Journal of Clinical Nutrition, 60:333–340, 1994.
52. P.A. Murphy, „Phytoestrogen Content of Processed Soybean Foods”, Food Technology, styczeń 1982, str. 60–64.
53. Bulletin de L’Office Fdral de la Sant Publique, nr 28, 20 lipca 1992.
54. W.M. Keung, „Dietary oestrogenic isoflavones are potent inhibitors of B-hydroxysteroid dehydrogenase of P. testosteronii”, Biochemical and Biophysical Research Committee, 215:1137–1144, 1995; S.I. Makela i inni, „Estrogen-specific 12 B-hydroxysteroid oxidoreductase type 1 (E.C. 1.1.1.62) as a possible target for the action of phytoestrogens”, PSEBM, 208:51–59, 1995.
55. K.D.R. Setchell i inni, „Dietary oestrogens – a probable cause of infertility and liver disease in captive cheetahs”, Gastroenterology, 93:225–233, 1987; A.S. Leopald, „Phytoestrogens: Adverse effects on reproduction in California Quail”, Science, 191:98–100, 1976; H.M. Drane i inni, „Oestrogenic activity of soya-bean products”, Food, Cosmetics and Technology, 18:425–427, 1980; S. Kimura i inni, „Development of malignant goiter by defatted soybean with iodine-free diet in rats”, Gann., 67:763–765, 1976; C. Pelissero i inni, „Oestrogenic effect of dietary soybean meal on vitellogenesis in cultured Siberian Sturgeon Acipenser baeri”, Gen. Comp. End., 83:447–457, 1991; Braden i inni, „The oestrogenic activity and metabolism of certain isoflavones in sheep”, Australian J. Agricultural Research, 18:335–348, 1967.
56. Jean Ginsburg, Giordana M. Prelevic, „Is there a proven place for phytoestrogens in the menopause?”, Climacteric, 2:75–78, 1999.
57. K.D. Setchell i inni, „Isoflavone content of infant formulas and the metabolic fate of these early phytoestrogens in early life”, American Journal of Clinical Nutrition, grudzień 1998, suplement, 1453S–1461S.
58. C. Irvine i inni, „The Potential Adverse Effects of Soybean Phytoestrogens in Infant Feeding”, New Zealand Medical Journal, 24 maja 1995, str. 318.
59. C. Hagger, J. Bachevalier, „Visual habit formation in 3-month-old monkeys (Macaca mulatta): reversal of sex difference following neonatal manipulations of androgen”, Behavior and Brain Research, 45:57–63, 1991.
60. R.K. Ross i inni, „Effect of in-utero exposure to diethylstilbestrol on age at onset of puberty and on post-pubertal hormone levels in boys”, Canadian Medical Association Journal, 128(10):1197–8, 15 maja 1983.
61. Marcia E. Herman-Giddens i inni, „Secondary Sexual Characteristics and Menses in Young Girls Seen in Office Practice: A Study from the Pediatric Research in Office Settings Network”, Pediatrics, kwiecień 1997, 99(4):505–512.
62. Rachel’s Environment & Health Weekly 263, „The Wingspread Statement”, część 1, 11 grudnia 1991; Theo Colborn, Dianne Dumanoski, John Peterson Myers, Our Stolen Future, Little, Brown & Company, Londyn, 1996.
63. L.W. Freni-Titulaer, „Premature Thelarch in Puerto Rico: A search for environmental factors”, American Journal of Diseases of Children, grudzień 1986, 140(12):1263–1267.
64. Lon White, „Association of High Midlife Tofu Consumption with Accelerated Brain Aging”, Plenary Session nr 8: Cognitive Function, The Third International Soy Symposium, listopad 1999, program, str. 26.
65. Helen Altonn, „Too much tofu induces «brain aging», study shows”, Honolulu Star-Bulletin, 19 listopada 1999.
66. Journal of the American Geriatric Society, 46:816–21, 1998.
67. Daniel R. Doerge, „Inactivation of Thyroid Peroxidase by Genistein and Daidzein in Vitro and in Vivo; Mechanism for Anti-Thyroid Activity of Soy”, przedstawiony w listopadzie 1999 roku na Sympozjum Soi w Waszyngtonie, DC, National Center for Toxicological Research, Jefferson, AR 72029, USA.
68. Claude Hughes, Center for Women’s Health and Department of Obstetrics & Gynecology, Cedars-Sinai Medical Center, Los Angeles, CA.
69. „Soy Intake May Affect Fetus”, Reuters News Service, 5 listopada 1999.
70. „Vegetarian diet in pregnancy linked to birth defect”, BJU International, 85:107–113, styczeń 2000.
71. „Status GRAS” oznacza, że dany lek jest bezpieczny, że nie są znane jego niebezpieczne dla zdrowia działania – warto sprawdzać na opakowaniach leków importowanych z Zachodu, czy na etykiecie jest takie oznaczenie. – Przyp. tłum.
72. FDA ref 72/104, Report FDABF GRAS – 258.
73. „Evaluation of the Health Aspects of Soy Protein Isolates as Food Ingredients”, przygotowany dla FDA przez Life Sciences Research Office, Federation of American Societies for Experimental Biology (FASEB) (9650 Rockville Pike, Bethesda, MD 20014, USA), kontrakt nr, FDA 223–75–2004, 1979.
